ENGLISH VERSION



Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska
Katalog obiektów --> Żuławy
ŻURAWIEC
Poprzednia miejscowość
Objaśnienia
Mapa powiatu

gm. Markusy, pow. elbląski, woj. warmińsko - mazurskie

Do 1945 roku Hohenwalde TK (Endersch, Schrötter) Schwansdorf (Gotha).

Teren, na którym znajduje się wieś Krzewsk do XIV w. pokrywała woda. W 1631 r. teren ten zaczęli przekształcać osadnicy "olenderscy". W 1776 r. wymieniane nazwiska mennonitów: Albrecht, Allert, Dau, Erben, Funck, Goertzen, Gruntu, Harms, Horn, Hein, Jantz, Jantzen, Martens, Niese, Philipsen, Siebert, Tetzlaff, Wall; W 1820 r. wieś liczyła 258 mieszkańców, w tym 88 mennonitów. W 1885 r. wieś liczyła 721 ha ziemi, 52 domów, 323 mieszkańców, w tym 99 mennonitów

Układ przestrzenny wsi - łańcuchówka po obu stronach drogi biegnącej po grobli w osi płn. - płd.(Elbląg - Markusy), oraz wzdłuż przecznicy w stronę Jeziora.

Krajobraz kulturowy wsi tworzyły ustawione na terpach, na ogół szczytowo zagrody holenderskie w typie wzdłużnym i kątowym. Obecnie ulega degradacji, zanikają typowe zagrody holenderskie, z których najdłużej zachowały się budynki mieszkalne. Pojawia się współczesna zabudowa bez związku z dawną architekturą. Dosyć licznie zachowane w latach 80 - tych zagrody holenderskie - ok. 30-32 na 40 ustalonych siedliskach, obecnie stan zmniejszony o ponad połowę. Większość historycznej zabudowy mieszkalnej pochodzi z 2 poł. XIX w. w tym ok. 25 drewnianych i omurowanych wtórnie domów.
Nie zachował się dom podcieniowy nr 3. Dobrze czytelny jest rozłóg pól, po wsch. i zach. stronie dróg, sieć kanałów i rowów melioracyjnych. Zachowana nielicznie stara zieleń przydomowa, zieleń przydrożna wycięta, występują szpalery wierzb obsadzających owy melioracyjne.

Nr 2 Nr 48 - Dom z zagrody holenderskiej w typie kątowym (budynki gospodarcze rozebrane)wzniesiony w 1 ćw. XVIII w. , usytuowany na terpie po płd. stronie drogi prowadzącej do Jeziora, szczytowo, na ceglanej podmurówce, drewniany, zrębowy, otynkowany, z krokwiowo - dwujętkową więźbą dachową, dachem pokrytym eternitem; wnętrze i
Nr 9 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana we środkowej części wsi, przy skrzyżowaniu dróg, po zach. stronie drogi do Krzewska, szczytowo oddzielona od przebudowanej obory ścianą ogniową, stodola rozebrana; budynek mieszkalny z 3ćw.XIXw. na ceglanej podmurówce, drewniany, zrębowy otynkowany, z oszalowanym , krokwiowo - jętkowej więźbie dachowej, krytej eternitem; elewacja szczytowa 2 - osiowa, z okienkiem w szczycie; elewacja płd. 3 - osiowa, z wejściem przesłoniętym współczesną przybudówką na 2 osi
Nr 56 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana we środkowej części wsi, po zach. stronie drogi do Krzewska, szczytowo, część gospodarcza wyższa, budynek mieszkalny z 3 ćw. XIXw. na ceglanej podmurówce, drewniany, zrębowy otynkowany, z oszalowanym szczytem, o krokwiowo - jętkowej więźbie dachowej, dachu krytym eternitem; elewacja wsch. 2 osiowa, szczyt 3 - osiowy, z oknem ujętym rombowymi świetlikami zamkniętymi odcinkowo, elewacja płd. 4 - osiowa, z wejściem na 2 osi od zach.

    
SGKP, t.X, s.297; AG IV;BF; Lipińska, t. III, poz. 138


Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska

Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl