ENGLISH VERSION



Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska
Katalog obiektów --> Żuławy
RACZKI ELBLĄSKIE
Poprzednia miejscowość Previous village
Objaśnienia
Mapa powiatu

gm. Elbląg, pow. elbląski, woj. warmińsko - mazurskie

Do 1945 roku Unterkerbswalde TK (Schrőtter), Kerbswald (Gotha, Endersch).

W okresie krzyżackim na terenie późniejszej wsi Raczki rozciągała się las należący do karawanu zamku krzyżackiego w Elblągu. Tereny należące do karawanu zostały w 1451 r. wydzierżawione dla Nowego Miasta , które płaciło czynsz z 16 włok oraz 5,5 morgi. Po Pokoju Toruńskim teren ten wszedł w skład terytorium elbląskiego. W 1776 wieś zamieszkiwało 24 mennonitów - rodziny Dyck, Harm, Holtzrichter, Riesen, Wiebe, XXw. obszar wsi wynosił 563 ha a wieś zamieszkiwało 379 mieszkańców i trzy rodziny mennonickim - Ewent., Funk, Holtzrichter.

Układ przestrzenny wsi - rzędówka bagienna po obu stronach drogi biegnącej w kierunku południkowym po grobli pomiędzy rzekami Tyną a Balewką. Na planie z 1911 r. widocznych ok. 25 gospodarstwa oraz 2 przy wale Drużna.

Krajobraz kulturowy wsi w gwałtownym tempie zanika, zachowała się praktycznie jedna zagroda holenderska oraz szczątkowo kilka innych; od lat 80 -tych XXw. pojawia się współczesna zabudowa na starych siedliskach, szczególnie intensywnie od lat 90. XXw. Widoczne są natomiast jeszcze poldery, układ rowów i kanałów, terpy oraz zieleń przydrożna - na drogach lokalnych i do poszczególnych gospodarstw obsadzona wierzbami, wtórnie jesiony i lipy przy głównej drodze.

Nr 15 - zagroda holenderska w typie kątowym ( lub krzyżowym, przebudowanym) usytuowana na kolonii ok. 200 m na wsch. od drogi Elbląg Drzewsk, po płd. stronie drogi dojazdowej, kalenicowo wybudowana w k. XVIII w. przebudowana w 1853 oraz w 4 ćw, XIXw., do 1945 r. własność rodziny Eichler; budynek mieszkalny,na kamienno - ceglanych fundamentach, drewniany, zrębowy, o węglach na jaskółczy ogon; otynkowany,od płd. zrębowa wystawka o węgłach przesłoniętych deską imitującą pilaster toskański, wsparta na 4 ośmiobocznych słupach z zaznaczonymi kapitelami, szczyt oszalowany pionowo; więźba dachowa krokwiowo - dwujętkowa, dach eternitem; plan budynku dwutraktowy, z szerszym traktem płd., z wielką izbą w płd.-wsch. narożniku, z czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, o wtornie przedzielonej sieni, dawniej dwuczęściowej - prostokątnej podcieniowej i gospodarczej zbliżonej do litery dwóch, z korytarzem do obory; elewacja zach. 3 - osiowa, szczyt w dolnej partii 4 - osiowy, para okien ujęta ćwierćkolistymi świetlikami, powyżej okno; elewacja płd. 6 osiowa, z płytkim podcieniem wspartym na 4 słupach na 2-4 osi od wsch, z wejściempomiędzy dwoma oknami na osi 3.
Dom nr 9 usytuowany w płn. części wsi, po zach. stronie drogi, kalenicowo, wzniesiony w k. XIXw., drewniany, zrębowy, z węgłami przesłoniętymi profilowaną deską, ze ścianką kolankową i szczytami oszalowanymi pionowo; więźba dachowa stolcowo - płatwiowa, dach kryty holenderką; elewacja płn. 3 - osiowa, szczyt w dolnej partii 4 - osiowy, para okien ujęta trójkątnymi świetlikami, powyżej świetlik półkolisty; elewacja wsch. 5 osiowa, z wejściem przesłoniętym współczesnym gankiem n 2 osi od płd.
Dom nr 11 usytuowany w płn. części wsi, po zach. stronie drogi, kalenicowo, wzniesiony w k. XIXw., drewniany, zrębowy, z węgłami przesłoniętymi profilowaną deską, z niską ścianką kolankową i szczytami oszalowanymi pionowo; więźba dachowa stolcowo - płatwiowa, dach kryty blachą; elewacja płn. 2 - osiowa, szczyt w dolnej partii 4 - osiowy, para okien ujęta okrągłymi świetlikami, w zwieńczeniu też świetlik okrągły; elewacja wsch. 5 osiowa, z wejściem przesłoniętym współczesnym pośrodku.
b.n. - dom usytuowany na koloni po wsch. stronie drogi Elbląg - Drzewsk, po płn. stronie drogi dojazdowej, kalenicowo, wzniesiony ok. poł. XIXw., na ceglanej podmurówce, drewniany, zrębowy, z węgłami przesłoniętymi profilowaną deską, ze szczytami oszalowanymi pionowo; więźba dachowa krokwiowo - jętkowa, dach kryty holenderką; elewacja płd.. 2 - osiowa, szczyt w dolnej partii 2 - osiowy, powyżej świetlik półkolisty; elewacja zach. 5 osiowa, z wejściem przesłoniętym gankiem pośrodku.
Budynek w stanie ruiny.

    
Kerstan, s.239-240, ML, IV, s.393, Mamuszka, Piątkowski, Lipińska, t. III, poz. 69.


Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska

Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl