gm. Nowy Staw, pow. malborski, woj. pomorskie

Wieś założona w 1321r. przez Wernera von Orseln o obszarze 50 włók. W XIV w. postawiona została kaplica p.w. Św. Barbary, rozebrana ok. 1820r. W 1638 zbudowano kościół ewangelicki, który także został rozebrany na pocz. XIXw. W 1776 r. występują tu dwa nazwiska Dick i Friesen; na pocz. XIX w. odnotowano pośród 316 mieszkańców 10 mennonitów.

Układ przestrzenny wsi - owalnica o ukośnym położeniu - płn. - wsch. - płd. - zach. z 2 dużymi gospodarstwami po płd. stronie wsi i 3 po płn.

Krajobraz kulturowy wsi całkowicie zatarty przez zabudowę domów dawnego PGR - u z lat 70 - tych XXw. zachowane jedynie dwa domy z dawnych zagród holenderskich, 1,5 - kondygnacjowe, obecnie omurowane i przebudowane, zabudowania gospodarcze rozebrane; W płd. części wsi pomiędzy drogą a pozostałościami kolejki wąskotorowej cmentarz mennonicki.

Dom podcieniowy z 1793 r. wzniesiony dla Jacoba Bestvadera, drewniany, zrębowy, o węgłach przesłoniętych deską imitującą pilaster, o oszalowanych pionowo szczytach, na ceglanej podmurówce, podcień ryglowy wsparty na 7 słupach i ryglowych ściankach, oszalowany w szczycie pionowo. Więźba dachowa krokwiowo - jętkowa; dach kryty dachówką holenderką; elewacja szczytowa. 3 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, na dole 3 - osiowy, wyżej półkolisty świetlik; elewacja zach. 6 - osiowa, z wejściem na 3 osi i podcieniem na 2-4 os. Budynek rozebrany
Cmentarz mennonicki usytuowany po płd. stronie drogi, założony na parceli zbliżonej do kwadratu; zachowana fragmentarycznie obsada obwiednia starodrzewem lip; widoczne mogiły oraz nieliczne obudowy grobów; zachowana część nagrobka rodziny Wiens z inskrypcjami z lat 1865 - 1885 w formie cippusa