ENGLISH VERSION



Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska
Katalog obiektów --> Żuławy
KAZIMIERZOWO
Poprzednia miejscowość Previous village
Objaśnienia
Mapa powiatu

gm. Elbląg, pow. elbląski, woj. warmińsko - mazurskie

Do 1945 roku Ellerwald Dritte Trift TK (Endersch, Schrőtter), Pflinzentrift

W okresie krzyżackim na obszarze obecnych wsi Adamowo, Kazimierzowi, Janowo, Władysławowi, Helenowo rozciągało się bagno, które po przekopaniu Kanały Jagiellońskiego Jagiellońskiego 1495 roku stopniowo zmieniało się w łąki należące do Starego Miasta. W 1563 roku rozpoczęto zagospodarowanie tych łąk poprzez parcelację na 4 równoległe groble i przyle do nich działki odzwierciedlające układ własnościowy Starego Miasta w Elblągu. Wydzielono 435 części odpowiadające każdej kamienicy w mieście. Dla zagospodarowania terenu mieszczanie sprowadzili osadników holenderskich. Zamieszkali tu mennonici należeli do gminy Ellerwald-Elbing. W 1776 r. w ellerwaldzkich wsiach zanotowano nazwiska mennonitów - Barg, von Bergen, Block, Brand, Brandy, Dircksen, Dick, Sens, Essau, von Riesen, Guenther, Harm, Hiebert, Isaac, Jantzen, Kieler, Kroacker, Loewen, Martens, Neufeldt, Penner, Rempel, Sawatsky, Thiessen, Thimm, Toews, Weis, Wieb, Wiebe, Wieler, Wiens, Wilms.. W 1921 r. mieszkało tu 736 mennonitów .W Kazimierzowie w 1820 r. pomiędzy 276 mieszkańcami żyło 58 mennonitów; na pocz. XX w. wieś zajmowała obszar 664 ha i liczyła 416 mieszkańców

Układ przestrzenny wsi jednodworcza na terpach, rzędówka bagienna zabudowana po obu stronach grobli.

Krajobraz kulturowy zachowany stosunkowo dobrze, czytelny układ przestrzenny z układem siedlisk, siecią rowów melioracyjnych i rozłogiem pól, z zachowanymi obsadami przy rowach i granicznymi; zabudowę tworzą głównie zagrody holenderskie w typie wzdłużnym, w większości z przebudowanymi lub rozebranymi budynkami gospodarczymi, budynki mieszkalne drewniane zanikające, zachowane murowane, przebudowane, intensywnie wkracza nowa magazynowo - rezydencjalna zabudowa w części wsch. W latach 80 - tych na 60 dawnych siedlisk, historyczna zabudowa znajdowała się na ok. 27. Obecnie ilość ta stale się zmniejsza.

Nr 10 – dom z zagrody holenderskiej w typie wzdłużnym usytuowany, po płn. stronie drogi, kalenicowo, wzniesiony na terpie w 4 ćw. XIX w., drewniany, zrębowy, z węgłami przesłoniętymi deską imitująca pilaster toskański, z oszalowanymi pionowo ścianką kolankową, szczytem oraz facjatą w płd. połaci dachu, o stolcowo - płatwiowej więźbie dachowej, ceramicznym dachu;
Nr 11 - zagroda holenderska w typie dłużnym usytuowany, po płn. stronie drogi, kalenicowo; budynek mieszkalny wzniesiony w k. XIX w. drewniany, zrębowy, o węgłach przesłoniętych deską o profilu toskańskiej kolumny z zaznaczona entasis, ze słupowo ryglową ścianką kolankową i szczytem oszalowanymi pionowo, na kamiennych fundamentach, o drewnianej, stolcowo - płatwiowej więźbie dachowej; plan dwutraktowy o szerszym trakcie płd., z czarną kuchnią pośrodku, z sienią w formie litery L oddzielająca mieszkanie od części gospodarczej; elewacja szczytowa 2 – osiowa, szczyt 3 – osiowy, okno ujęte ćwierćkolistymi świetlikami,; elewacja frontowa 5 osiowa z wejściem na 3 osi od zach.
Nr 29 - zagroda holenderska w typie kątowym wzniesiona w 1931 r., w miejscu starszego zespołu, usytuowana w środkowej. części wsi, po płn. stronie, kalenicowo do drogi; budynek mieszkalny ceglany, na ceglanych fundamentach, o niskiej ściance kolankowej, z facjatą w płd. połaci dachu, o 4 – osiowej elewacji, z wejściem przesłoniętym gankiem na 2 osi od wsch.; obora 2 – kondygnacjowa, ceglana, rozdzielona niewysoką ściana ogniową, od płd. prostopadła, drewniana stodoła z boiskiem rozdzielającym dwa sąsieki; w płd. zach. części podwórza drewniany spichlerz, po płn. stronie zagrody gospodarcza szopa.


Nr 39 – zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana w zach. części wsi, na terpie przy wale Nogatu, kalenicowo do drogi; budynek mieszkalny wzniesiony w l.70-tych. XIX w., do 1945 r. gospoda, własność Paula Luchta; drewniany, zrębowy, o węgłach przesłoniętych deską imitująca pilaster toskański, na ceglanych fundamentach, o drewnianej, stolcowo - płatwiowej z zastrzałami więźbie dachowej, wysokim dachu z facjatą w połaci zach. o oszalowanych pionowo szczycie i ściance kolankowej, plan dwutraktowy o nierównych traktach, z wielką izbą w płd. – zach. narożniku, z czarną kuchnią pośrodku, z dwudzielną sienią w formie zbliżonej do litery L, oddzielająca 2,5 traktową część wsch. w której korytarz oborowy rozdziela dużą izbą południową od kilku pomieszczeń w części płn.; elewacja szczytowa 3 – osiowa, szczyt 4 - osiowy, para szerokich okien ujęta ćwierćkolitymi świetlikami, powyżej okno; elewacja frontowa 6 osiowa z wejściem na 3 osi od wsch. dawniej z gankiem o bogatej dekoracji; budynki obory i stodoły rozebrane.

    
Kerstan, s. 199 - 209; ML, t. I, s. 548 - 550; Piątkowski, Lipińska, t. III, poz. 60; AG , BF


Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska

Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl