ENGLISH VERSION



Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska
Katalog obiektów --> Żuławy
JEZIERNIK
Poprzednia miejscowość Previous village
Objaśnienia
Mapa powiatu

gm. Ostaszewo, pow. nowodworski, woj. pomorskie

Do 1945 roku Schönsee TK ( Endersch, Schrötter) Schönschis (Gotha).

Wieś lokowana w 1334 r.przez Luthera von Braunschweig na prawie chełmiskim, z uposażeniem 60 włók. Także wówczas erygowano parafię. Kościół p.w. Św. Jerzego wzniesiono w XIVw. W 1727 r. mieszkało tu 29 rodzin holenderskich.W 1776 r. wystepują nazwiska Barckmann, Bartel, Block, Konrad, Donner, Ens, epp, Esauł, Franz, Froese, Goertz, Hamm, Harder, Hage, Jantzen, Claassen, Luttermann, Neckel, Pankratz, Penner, Peters, Regehr, Reimer, Stole, Suckau, Toews, Uranu, Voht, Wieb, Willms, Woelcke. W 1820 r. razem z Fűnfhuben (PGR Lubieszewko, Lubieszewo Pierwsze) liczyła 536 mieszkańców w tym 158 mennonitówW 1885 roku powierzchnia wsi wynosiła 1128 ha powierzchni, stało 78 domów i obok 589 katolików i ewangelików żyło 120 mennonitów. W 1936 r. mieszkały tu rodziny Bergen, Claassen, Dyck, Dück, Sens, Froese, Harder, Klaassen, Mechelburger, Neufeldt, Penner, Peters, Quiring, van Riesen, Regehr, Woelcke, Wiebe.

Układ przestrzenny wsi - ulicówka.

Krajobraz zachowany w dobrym stanie, czytelny układ przestrzenny z zachowanymi siedliskami, w centrum cmentarz z kościołem filialnym p.w. Św. Jerzego z XIV w. i zachowanymi 3 stelami (m.in. Abrahama Conradta, oraz 3 żeliwnymi krzyżami, 3 zagrody holenderskie w tym połączone w ciąg ryglowy spichlerz, obora i stodoła, 11 budynków drewnianych z XIXw. w tym dom podcieniowy; po wsch. i zach. stronie czytelny rozłóg pól i sieć rowów melioracyjnych.

b.n. - dom z zagrody holenderskiej (budynki gospodarcze oddzielone wysoką ścianą ogniową rozebrane), usytuowany na kolonii w płn. części wsi, po płd. stronie lokalnej drogi, kalenicowo, dom wybudowany w 4 ćw. XIX w., drewniany, zrębowy o węgłach przesłoniętych deską imitującą pilaster toskański, na kamienno - ceglanej podmurówce, z oszalowaną pionowo ścianką kolankową i szczytem; więźba dachowa stolcowo - płatwiowa z zastrzałem, dach kryty holenderką; elewacja płn. 6 - osiowa, z wejściem na 3 osi od wsch.
Nr 51 zagroda holenderska w typie wzdłużnym (stodoła rozebrana), usytuowana w środkowej części wsi, po wsch. stronie, kalenicowo, dom wybudowany w 4 ćw. XIX w., drewniany, zrębowy, o węgłach przesłoniętych deską imitującą pilaster toskański, na ceglanej podmurówce, z oszalowaną pionowo dolną częścią elewacji i szczytem; dach kryty blachodachówką; elewacja zach. 6 - osiowa, z wejściem na 3 osi od płd.
Nr 19 dom z zagrody holenderskiej (budynki gospodarcze rozebrane) usytuowany ok. 100 m na zach. od drogi, kalenicowo, dom wybudowany w 1870 r.., do 1945 r. własność Johanna Klause; drewniany, zrębowy o węgłach przesłoniętych deską, na ceglanej podmurówce, z oszalowanym pionowo i szczytem; więźba dachowa stolcowo - płatwiowa, dach kryty holenderką, z nadwieszoną facjatką w połaci wsch.; elewacja wsch. 6 - osiowa, z wejściem na 3 osi od płn. z dwuosiową nadwieszoną facjatą nad wejściem.
Nr 50 (55/56) dom z zagrody holenderskiej (obora zastąpiona nowym budynkiem, stodoła rozebrana) usytuowany w środkowej części wsi, po wsch. stronie, szczytowo, dom wybudowany w 1855 r.; drewniany, na kamiennej podmurówce, zrębowy o węgłach przesłoniętych deską, oszalowany dołem pionowo, wyżej poziomo, z oszalowanym pionowo szczytem; i ryglowym podcieniem od płd. wspartym na 6 słupach czołowych o formach kolumny toskańskiej, oraz ściankach ryglowych zakończonych kolumną, więźba dachowa stolcowo - płatwiowa, dach kryty eternitem; elewacja zach. 3 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, w dolnej części 4 - osiowy, para okien ujęta ćwierćkolistymi świetlikami, powyżej w miejscu pierwotnego półkolistego świetlika niewielkie okno; elewacja płd. 6 osiowa, z 2 osiową wystawką nad podcieniem postawionym przed 3-5 osią od zach, z wejściem pomiędzy dwoma oknami na 4 osi.
Nr 50 dom z zagrody holenderskiej (obora i stodoła rozebrana) usytuowany w środkowej części wsi, po wsch. stronie, szczytowo, dom wybudowany ok. poł. ćw XIX w.; drewniany, na ceglanej podmurówce, zrębowy o węgłach przesłoniętych deską, initującą pilaster toskański, z oszalowanym pionowo szczytem; dach kryty dachówką holenderką; elewacja zach. 4 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, w dolnej części 4 - osiowy, para okien ujęta prostokątnymi, zakończonymi trójkątnie świetlikami, powyżej podwojona forma trójkątnie zamkniętego świetlika; elewacja płd. 6 osiowa, z wejściem na 4 osi od zach..

    
SGKP, t. X, s. 389; Schmid, s. 283 - 290; ML, t. IV, s. 88; Lipińska , t. III, poz. 206; AG, BF


Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska

Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl