ENGLISH VERSION



Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska
Katalog obiektów --> Żuławy
BRUDZĘDY WIELKIE
Poprzednia miejscowość Previous village
Objaśnienia
Mapa powiatu

gm. Markusy, pow. elbląski, woj. warmińsko - mazurskie

Do 1945 roku Gross Bredsende TK (, Schrötter)

Wieś założona w 1631 r. przez kolonistów holenderskich. W 1776 r. wzmiankowane nazwiska Billing, Dircksen, Froese, Funck.

Układ przestrzenny wsi - łańcuchówka po obu stronach drogi Zwierzno - Stare Dolno.

Krajobraz kulturowy o czytelnym układzie siedlisk, rozłogu pól, siecią rowów melioracyjnych z zaikającą zabudową. Z historycznych 25 siedlisk obserwowanych w l. 80 - tych zachowanych jest obecnie 10 - 12, z przebudowanymi domami i najczęściej rozebraną częścią gospodarczą.


Nr 4 zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana w płn. części wsi, po zach. stronie drogi Stare Dolno - Zwierzno, oddzielona szerokim podwórzem, kalenicowo, o wyższych nieznacznie budynkach gospodarczych, oddzielonych ścianą ogniową; obora i stodoła rozebrane; dom wzniesiony w 2 ćw. XIXw., przebudowany w k. XIXw. na kamiennych fundamentach, drewniany, zrębowy, z węgłami przesłoniętymi deską imitującą pilaster toskański, z oszalowanym pionowo szczytem, o stolcowo - płatwiowej więźbie dachowej; dach kryty holenderką; budynek wzniesiony na planie prostokąta, dwutraktowy, o szerokim trakcie zach., z wielką izbą w płd. - zach. narożniku, bez czarnej kuchni, z sienią reprezentacyjną przed wejściem głównym ( nie w trakcie wielkiej izby) oraz układem połączonych 5 pomieszczeń gospodarczych z wyjściem na stronę płd.; elewacja płd. 3 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, na dole 4 - osiowy z parą okien ujętą mniejszymi, prostokątnymi okienkami, powyżej jedno okno; elewacja wsch. 7 - osiowa, z wejściem pomiędzy półoknami na 3 osi od wsch. przesłoniętym gankiem z bogatą dekoracja laubzekinową.

Od zach. znajduje się niewielki park z murowanym budynkiem gospodarczym, w płn. - wsch. narożniku stoi drewniany spichlerz - stodoła spichlerz stodoła wzniesiony w konstrukcji słupowo - ryglowej, oszalowany pionowo, w części wsch. na parterze wozówka z wjazdem od płd.(wtórnym, pierwotnie 2 wjazdy bezpośrednio od drogi)powyżej, na 2 kondygnacjach powierzchnie magazynowe na ziarno; od zach. oddzielony dwoma boiskami duży, kwadratowy sąsiek, z wydzielonym wąskim zakolem od płd. elewacja wsch., 3 - poziomowa, na 1-2 piętrze 2 - osiowa, w szczycie jednoosiowa, z krosnowymi, dwudzielnymi,6 - polowymi okienkami.

Nr 6 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana po zach. stronie drogi Stare Dolno - Zwierzno, kalenicowo, o nieznacznie wyższym, przebudowanym budynku obory; pochodząca z 1869 r., własność Gospodarza o inicjałach F.L., przed 1945 r. Wentzla; cześć mieszkalna, na kamiennych fundamentach drewniana, otynkowana, z oszalowanym szczytem, więźba dachowa stolcowo - płatwiowa, dach kryty eternitem. Budynek wzniesiony na skróconym planie zbliżonym do kwadratu, o zbliżonych traktach, z czarną kuchnią w płn. - wsch. narożniku, reliktami czarnej kuchni pośrodku i rozdzielnymi sieniami - przebudowaną frontową, w której wydzielono wtórnie narożną izbę i wąską sienią gospodarczą ze schodami przy ścianie mieszkalnej; elewacja wsch. 2 - osiowa, szczyt na dole 3 osiowy - okno ujęte półoknami, powyżej półkolisty świetlik; elewacja frontowa5 - osiowa, z wejściem przy półkonie na 3 - osi od zach. przesłoniętym ganiem.
Nr 10 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana w płd. części wsi, w oddaleniu, po zach. stronie drogi, kalenicowo, o wspólnej kalenicy nad częścią mieszkalną i oborą (przebudowaną); budynek mieszkalny drewniany, częściowo zrębowy, częściowo sumikowo - łątkowej, otynkowany, szczyt oszalowany pionowo; więźba dachowa krokwiowo - jętkowa, dach kryty eternitem; budynek wzniesiony na planie wąskiego prostokąta, z wielką izbą w płd. - zach. narożniku, czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, sienią w formie litery L z wejściem do obory przdrzwiach wejściowych; elewacja szczytowa 2 - osiowa; elewacja wsch. 3 - osiowa, z wejściem w osi płn.

    
Lipińska, t. III, poz. 119, BF,


Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska

Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl