gm. Słubice, pow. płocki, woj. mazowieckie

Wieś Wiączemin wzmiankowana po raz pierwszy w XVI w. Holendrzy osadzeni w 1759 r. przez właściciela okolicznych gruntów Szymańskiego. Wówczas to nastąpił podział na Wiączemin Polski i Niemiecki. W Wiączeminie Polskim w 1827 r. mieszkało 117 mieszkańców w 17 domach, w 1893 r. w 35 domach mieszkało 263 mieszkańców. Wieś miała powierzchnię 250 morgów żyznej ziemi (w połowie łąk z pokładem torfu grubym na 6-8 stóp).

Wieś rzędowa położona na południowym brzegu Wisły, pomiędzy Wiączeminem Nowym a świniarami. Prowadzi do niej asfaltowa droga z Wymyśla Polskiego, rozwidlająca się w Nowosiadle w kierunku na zachód ku Wiączeminowi Polskiemu, w kierunku na wschód ku Życkowi Nowemu. Zagrody położone między asfaltową drogą wiodącą do Wiączemina Nowego a nowym wałem przeciwpowodziowym, na sztucznie usypanych wzgórkach. Stoją przeważnie w linii wschód-zachód, prowadzą do nich polne drogi dojazdowe. Gospodarstwa na planie zbliżonym do kwadratu lub prostokąta otoczone są sztachetowymi i wierzbowymi plecionymi płotami. Widoczne fragmenty starego wału przeciwpowodziowego.

Krajobraz kulturowy wsi zachowany w dobrym stanie, choć przekształcony, liczne przykłady tradycyjnej zabudowy związanej z osadnictwem holenderskim.

Nr 8 - obora murowana zbudowana w 1909 r., wchodząca w skład trzybudynkowej zagrody położonej po południowej stronie szosy wiodącej do Nowego Wiączemina. Budynek stoi kalenicą do szosy, w północnej części działki. Połączony jest z domem, z którym graniczy od południa. Naprzeciwko obory, po zachodniej stronie siedliska usytuowana jest stodoła. Budynek murowany z polnego kamienia spojonego zaprawą cementowo-wapienną (ściany wysokie-3 m), nakryty dwuspadowym średniej wysokości (3,5 m) dachem krokwiowo-jętkowym, wykonanym z drewna topolowego, wzmocnionym stolcem, opartym na koronie muru, pokrytym blachą. Wnętrze dwudzielne, asymetryczne-większe pomieszczenie przedzielone centralnie, wzdłuż budynku poidłem dla zwierząt, mniejsze (od strony wschodniej) z poidłami przy ścianie wschodniej. Budynek zachowany w dobrym stanie (BK - Jerzy Szałygin, 1996).

Nr 25 - dom drewniany zbudowany na początku XX w., w centralnej części wsi, na starym wale przeciwpowodziowym, stoi wzdłuż linii wschód-zachód, w jednobudynkowej zagrodzie ogrodzonej płotem sztachetowym. Budynek wykonany z drewna sosnowego, postawiony w konstrukcji wieńcowej, z węgłami łączonymi na rybi ogon, z ostatkami. Niskie ściany (2,20 m) nakryte wysokim dachem dwuspadowym (3,60 m), krokwiowo-jętkowym, wzmocnionym stolcem, pokrytym płytą pilśniową. Budynek wyłącznie mieszkalny. Wnętrze dwutraktowe, trzyosiowe, z szerokim kominem umieszczonym asymetrycznie, z kaflową kuchnią z okapem, piecem kaflowym oraz piecem chlebowym w sieni i wędzarnią w kominie. Budynek zachowany w dostatecznym stanie.

Nr 36 - dom drewniany zbudowany w 1933 r., w północnej części wsi, za starym wałem przeciwpowodziowym, stoi wzdłuż linii wschód-zachód, w dwubudynkowej zagrodzie (z szopą od strony zachodniej) ogrodzonej płotem sztachetowym. Budynek postawiony w konstrukcji wieńcowej, z drewna sosnowego, z węgłami łączonymi na rybi ogon, z ostatkami. Niskie ściany (1,80 m) nakryte niskim dachem dwuspadowym (2,50 m), krokwiowo-jętkowym, pokrytym żytnią papą i płytą pilśniową. Budynek wyłącznie mieszkalny. Układ wnętrza jednotraktowy, dwuosiowy, z wydzieloną komórką za kominem (od strony północnej), z wąskim kominem umieszczonym centralnie, z kaflową kuchnią, ceglanym ogrzewaczem oraz piecem chlebowym. Budynek zachowany w złym stanie.

Nr 38/39 - dom drewniany zbudowany w 1894 r., w centralnej części wsi, pomiędzy drogą prowadzącą do spółdzielni produkcyjnej a nowym wałem wiślanym, w oddaleniu od niego o ok. 100 m, stoi wzdłuż linii wschód-zachód, w jednobudynkowej zagrodzie ogrodzonej płotem plecionym z gałęzi wierzbowych. Budynek wykonany z drewna dębowego (podwalina) i sosnowego, postawiony w konstrukcji wieńcowej, z węgłami łączonymi na rybi ogon, z ostatkami oraz słupowo-ryglowej (stodoła), wzmocnionej mieczami i zastrzałami, oszalowanej pionowymi deskami. Wysokie ściany (2,40m) nakryte niskim, wykonanym po 1945 r. dachem dwuspadowym (2,40 m), krokwiowo-jętkowym, wzmocnionym stolcem, pokrytym papą. Budynek pod wspólnym dachem mieści część mieszkalną, oborę i stodołę. Układ wnętrza części mieszkalnej dwutraktowy, trzy- i półosiowy, z szerokim kominem umieszczonym asymetrycznie, z dwoma kaflowymi kuchniami z okapem w kuchni I i kuchni II, piecami kaflowymi w izbie I i izbie III oraz piecem chlebowym w sieni i wędzarnią w kominie. Izba IV w narożniku południowo-wschodnim z ozdobnie malowanymi ścianami. Obora jednopomieszczeniowa, ze środkowym przejściem. Stodoła jednoklepiskowa i jednosąsiekowa. Budynek zachowany w dostatecznym stanie.

Nr 40 - dom drewniany zbudowany w końcu XIX w., w centralnej części wsi, pomiędzy drogą prowadzącą do spółdzielni produkcyjnej a nowym wałem wiślanym, w oddaleniu od niego o ok. 100 m, stoi wzdłuż linii wschód-zachód, w jednobudynkowej zagrodzie ogrodzonej płotem sztachetowym. Budynek wykonany z drewna dębowego (podwalina) i sosnowego, postawiony w konstrukcji wieńcowej, z węgłami łączonymi na rybi ogon, z ostatkami oraz słupowo-ryglowej (stodoła), wzmocnionej mieczami i zastrzałami, oszalowanej pionowymi deskami. Wysokie ściany (2,30 m) nakryte wysokim dachem dwuspadowym (4,70 m), krokwiowo-jętkowym, wzmocnionym stolcem, pokrytym papą. Budynek pod wspólnym dachem mieści część mieszkalną, oborę i stodołę. Do elewacji południowej dostawiony ganek konstrukcji słupowo-ryglowej, oszalowanej deskami, nakryty daszkiem pulpitowym pokrytym blachą. Układ wnętrza części mieszkalnej dwutraktowy, trzyosiowy, z szerokim kominem umieszczonym symetrycznie, z dwoma kaflowymi kuchniami, z okapemwkuchniach, piecami kaflowymi w izbach oraz piecem chlebowym w sieni i wędzarnią w kominie. Obora jednopomieszczeniowa, ze środkowym przejściem. Stodoła jednoklepiskowa i jednosąsiekowa. Budynek zachowany w dobrym stanie, użytkowany jako letniskowy.

Nr 41 - dom drewniany zbudowany w końcu XIX w., w centralnej części wsi, pomiędzy drogą prowadzącą do spółdzielni produkcyjnej a wałem wiślanym, w oddaleniu od niego o ok. 100 m, stoi wzdłuż linii wschód-zachód, w dwubudynkowej zagrodzie (z szopą od strony zachodniej) ogrodzonej płotem sztachetowym. Budynek wykonany z drewna dębowego (podwalina) i sosnowego, postawiony w konstrukcji wieńcowej, z węgłami łączonymi na rybi ogon, z ostatkami, ze ścianami obitymi dyktą. Wysokie ściany (3,20 m) nakryte niskim dachem dwuspadowym (2,20 m), krokwiowo-jętkowym, opartym na ścianie kolankowej, pokrytym blachą. Budynek pod wspólnym dachem mieści część mieszkalną i oborę. Układ wnętrza części mieszkalnej dwutraktowy, trzyosiowy, z szerokim kominem umieszczonym symetrycznie, z przebudowanym po II wojnie światowej systemem ogniowym. Obora jednopomieszczeniowa, ze środkowym przejściem. Budynek zachowany w dostatecznym stanie.

Bez numeru - zbór ewangelicki, murowany, zbudowany w 1935 r., usytuowany w południowo-zachodniej części wsi, na wysokim (ok. 3,5 m) sztucznie usypanym wzniesieniu, w dwubudynkowym obejściu: zbór wzdłuż linii wschód-zachód we wschodniej części, dom mieszkalny (dawna szkoła i mieszkanie nauczyciela) wzdłuż linii północ-południe, w zachodniej części. Działka częściowo otoczona płotem sztechetowym. Murowany z cegły, nietynkowany, spojony zaprawą cementowo-wapienną, z wysokimi ścianami nakrytymi wysokim dachem dwuspadowym, krokwiowo-jętkowym, opartym na koronie muru, pokrytym blachą. Wnętrze jednoprzestrzenne, ze schodami w narożniku północno-zachodnim, prowadzącymi na drewniany chór muzyczny. Sufit płaski, oszalowany deskami malowanymi na biało farbą olejną. W ołtarzu obraz malowany przez miejscowego malarza z Gąbina, Władysława Fusa. Budynek nieużytkowany, zachowany w dobrym stanie.

Cmentarz - usytuowany na południowy wschód od zboru, ok. 100 m od niego, po obu stronach polnej drogi odchodzącej w stronę południową. Na planie prostokąta - część po północnej stronie drogi starsza, z zachowanym jednym przewróconym i częściowo zniszczonym piaskowcowym nagrobkiem w formie stelli, część południowa nowsza, z nagrobkami z granitu lub lastryko z okresu międzywojennego (zachowanych 11 nagrobków). Całość całkowicie porośnięta krzakami i drzewami.

Domy nieistniejące:

Nr 47 - dom drewniany zbudowany na początku XX w., rozebrany po 1983 r.

Nr 69-dom drewniany zbudowany w 2. połowie XIX w., rozebrany po 1983 r. (BK - Wojciech Marchlewski, 1983).